داریک - اولین سابقه زری سکه طلا

در دوره هخامنشی تولید طلا در داخل کشور و همچنین واردات طلا به ایران افزایش یافت و در این دوره سکه طلا برای اولین بار در جهان ضرب شد. نام این سکه که در 516 قبل از میلاد ضرب گردید، داریک (دریک) بود. تا آن دوره در دنیای آن روز هنوز سکه های طلا ضرب نشده بود. سکه های رایج از مس، مفرغ و نقره بود و پس از داریوش در کشورهای دیگر هم سکه ی طلا ضرب شده. در رم در سال 225 قبل از میلاد.

در دوران ساسانی طلا در ایران فراوان بوده به طوری که ظروف و دیگراشیاء طبقه ی مرفه همه از طلا یا نقره ساخته می شده و این وضع پس از حمله اعراب به ایران ادامه داشته است.

شواهد و آثار فراوانی وجود دارد که معدن کاری و استحصال طلا در ایران و بسیاری ازکشورهای جهان را از پیش از 60 قرن پیش نشان میدهد.

تا کنون یک کانسار و اثر معدنی طلا با ردیابی وجه تسمیه و تعقیب کارهای قدیمی معدنی وآثار به جا مانده از معدنکاری طلا توسط سازمان زمین شناسی کشور کشف شده است (کانسار طلای زرین _ اردکان یزد) . شواهد تاریخی و فیزیکی نشان میدهدکه معدن کاری و استحصال طلا در سر زمین ما از گذشته های خیلی دور تا اواخردوره قاجاریه که معدن طلای طرقبه نیز تعطیل شد بطور پیوسته با دوره های شکوفایی و رکود و اوج و حضیض ادامه داشته ولی تقریبا هیچ وقت تعطیل نشده بود. 

فعالیت های باز شناسی معادن باستانی طلای کشور و اکتشاف بعضی از آنها در دهه های اخیر توسط شرکت معادن و سازمان زمین شناسی در مقیاس محدودی انجام گرفته است .

سازمان زمین شناسی در مدت نزدیک به سی سال فعالیت زمین شناسی و اکتشاف معدنی ضمن اکتشاف مواد معدنی فلزی و غیر فلزی در مورد طلا نیز مطالعات متعددی انجام داده و به شناسایی و اکتشاف مقدماتی چندین کانسار و اثر معدنی طلا از جمله تاریک دره تربت جام , طرقبه مشهد, قره چیلر و خونیرود اهر, زرشوران تکاب, کوه زر دامغان و آستانه اراک اقدام کرده. 

لازم به ذکر است که کانسارهای ذکر شده یا مستقیما توسط سازمان زمین شناسی کشور شناسایی و اکتشاف شده اند یا لااقل مطالعات بنیادی علمی آنهادر نوبت های مکرر توسط سازمان صورت گرفته است .

جهت مطالعه مقالات بیشتر اینجا کلیک کنید.

شیوه های استخراج

استخراج توسط جعبه شستشو و تغلیظ :

این روش از متداول ترین روش های استخراج است و با آن می توان ذخایر با عیار پائینتر را استخراج کرد و دیگر این کهنسبت به روش قبل می توان حجم بالایی از ذخایر را استخراج و بهره برداری نمود. در این روش دستگاه در یک سطح و با شیب کم قرار میگیرد. سپس رسوبات به یک الک با قطر پنج صدم اینچ ریخته می شوند که این الک با استفاده از موتور لرزانده می شود. ذرات کوچکتر از پنج صدم اینچ از الک عبور کرده و بر روی یک سطح کنفی کرباس که در داخل جعبه است ریخته می شود. در نهایت رسوبات بر سطح جعبه که توسط الوارهایی به چندین قسمت تقسیم شده ریخته می شود. رسوبات چگالتر و سنگین در پشت تخته ها به ترتیب وزن مخصوص قرار میگیرند و کانی ها سبک توسط جریان آب از جعبه خارج می شود.

استخراج توسط زیر جریانی:
در این روش یک جعبه در زیر جریان آرام و کم عمق رود قرار می گیرد. رسوبات از ریلی که فواصل شکاف های آن 0.05 و 1.25 سانتیمتر است عبور داده می شوند. ذرات درشت تر باقی مانده و ذرات ریز تر وارد جعبه شستشو شده و از آن ها هم عبور کرده، وارد جعبه توزیع که رسوبات را به طور یکنواخت توزیع می کند، می گردند که در نهایت وارد دو جعبه زیر جریانی که موازی با هم هستند خواهند شد. بین این دو جعبه فاصله ای است که ذرات سنگین از آن خارج می شوند و ذرات سبک به جعبه دوم انتقال یافته و به عنوان باطله به داخل رود وارد خواهند گردید و شیب زیادتری را نسبت به روس های قبلی دارد که معمولا 8 تا 12.5 درجه و یا حتی بیشتر است.

استخراج با لاوک های تشتکی:
یک تشک دایره ای شکل می باشد که برای استخراج در مقیاس های کوچک که عیار کانسار بالاست، استفاده می شود.

استخراج به روش شستشوی بستر:
این روش برای نهشته های با ضخامت 2 تا 2.5 میلیمتر مناسب است. در این روش شیب سنگ حداقل باید 4 درجه و فضای کافی برای انباشتن باطله ها وجو داشته باشد. 1000 تا 2500 لیتر بر دقیقه آب لازم است تا به طور مکرر شن ها را شسته، طلا و کانی های گوهری را در پستی بلندی های سنگ بر جای بگذارد.

استخراج توسط لرزاننده ها:
در قسمت های فوقانی دستگاه یک سرند وجود دارد که رسوبات عبور داده شده از آن وارد جعبه می شوند. با فرو بردن جعبه در داخل آب و حرکت دادن آن کانی های سنگین در داخل جعبه مانده، ماسه ها خارج می شوند. در این روش دو شخص قادرند طی یک ساعت 2 متر مکعب رسوب را شستشو دهند.

استخراج به روش توینلون:
در فصل خشک مورد استفاده قرار می گیرد و شامل چاهک حلقوی است که معمولاً قطر آن کمتر از یک متر و عمق آن معمولاً 6 تا 12 متر می باشد، اگر چه تا عمق 30 متر هم گزارش شده است. این چاهک ها به صورت عمودی حفر می شود تا جایی که به رسوبات شنی و ماسه ای و رُسی گوهردار برسند. سپس معدنکاران تا شعاع 12متری به طور افقی حفاری می کنند تا شن های گوهردار را استخراج نمایند. چاهک ها از بالا توسط اشیاء انعکاس دهنده س نور روشن می شوند. سه نفر بر روی یک چاهک کار می کند، دو نفر آن ها مسئول حفاری بوده و یک نفر رسوبات و محتویات را به بیرون انتقال می دهد، زمانی که تامین آب در یک منطقه مسئله باشد، یک گودال از یک تا دو مترمکعب ساخته شده و توسط تیرک های چوبی مستحکم می شود. آب توط یک پمپ انتقال می یابد. سپس شن های گوهردار به دقت شسته شده و در سطح زمین تفکیک می شوند.

استخراج به واسطه ی لای روب مکشی:
این دستگاه توسط موتوری رسوبات داخل آب را مکیده و، به یک جعبه وارد می کند که کانی های سنگین باقیمانده، بقیه رسوبات سبک و باطله ها به بیرون منتقل می شوند.

استخراج یاقوت از آلکالی بازالت ها:
برای استخراج این نوع ذخایر از بولدوزرها استفاده می شود، در بعضی مواقع از چاهک ها هایی به قطر یک متر و تا عمق 10متر استفاده می کنند که رسوبات را جمع آوری کرده و سپس توسط آب مورد شستشو قرار می دهند که در این مورد از دستگاه های پمپاژ آب استفاده می گردد. یاقوت های استخراجی از پهنه های بازالتی جنوب شرقی تایلند از رنگ و میانبارهای منحصر به فردشان باز شناخته می شوند. این یاقوت ها دارای میانبارهایی از پیروتیت هگزاگونال گرد، آپاتیت متمایل به زرد هگزاگونال و گارنت آلماندین قهوه ای مایل به سرخ هستند که اندازه آن ها اکثراً زیر 5 میلیمتر و ندرتاً بیش از چنر سانتی متر است.

استخراج به روش همیادوین:
این روش در معادن رو باز و در فصل بارانی که برای استخراج آب زیادی لازم است، کاربرد دارد. همیادوین ها در کنار تپه ها از عمق 6 تا 15 متر حفر می شوند. آن ها اندازه متفاوتی دارند. اما یک سری از کانال ها برای حمل آب از فواصل دور برای شستن خاک و شن های گوهردار مورد استفاده قرار می گیرند. شن ها و باطله های سبکتر شسته شده و قسمت های سنگین و گوهری در جعبه شستشو باقی می مانند. در طول عملیات قلوه های بزرگ برای شستشو حذف می شوند.

استخراج گوهر های رسوبی:
برای استخراج چنین ذخایری از دستگاه های دمنده ی خشک و تر، ماشین های حفر تونل و دکل های حفاری بزرگ استفاده می گردد. در بعضی معادن از روش استخراج روباز استفاده کرده و بولدوزر و ماشین های حفار ترانشه ها و انفجار به کار می برند که البته در حال حاضر از استخراج زیرزمینی و حفر تونل های زیر سطحی به جای استخراج رو باز استفاده می شود. یک روش مفید و ساده برای افراد غیر حرفه ای تشخیص و انتخاب دستی و یا استفاده از لامپ اشعه فرابنفش برای استخراج اوپال است. وزن اوپال های استخراجی متفاوت است

جهت مطالعه مقالات بیشتر اینجا کلیک کنید .